Socialisatie van pups

De eerste en tweede socialisatieperiode bij pups
De eerste circa 12 weken van pups zijn voor een deel bepalend voor de ontwikkeling van het gedrag van de hond op latere leeftijd. We spreken in dit verband over de eerste en tweede socialisatieperiode van de hond. Deze perioden hebben te maken met de ervaringen die een hond op doet in de natuur.

Een pup wordt geboren in het nest. Dit is voor de hond de meest veilige plek. Er bevinden zich alleen maar nestgenoten en de moeder- en/of vaderhond. De eerste paar weken komen de pups het nest niet uit. Zijn leven bestaat uit slapen, drinken en contact met de moeder en nestgenoten.

Wanneer een pup een week of 4 is, zal hij beginnen om het nest voorzichtig te verlaten om te kijken wat er verder in de wereld te beleven valt. De pup komt zo in een gebiedje rondom het nest. De volwassen honden zullen er in de natuur voor zorgen dat er in dit gebied geen vijanden of andere gevaren zijn. Dit betekent dat de pup alles wat hij waarneemt in het kleine gebiedje buiten het nest, direct zal accepteren als veilig! De periode dat de hond indrukken gaat opdoen en leert omgaan met dingen buiten het nest, noemen we de eerste socialisatie-periode. Alles waarmee een pup kennis maakt in deze periode zal hij beschouwen als iets dat veilig is en waarvoor hij dus niet bang hoeft te zijn.

Wanneer de pup nog wat ouder wordt, wordt hij ook meer ondernemend en nieuwsgierig. De pup zal steeds het nest iets verder verlaten om een groter gedeelte van de buitenwereld te verkennen. De pup komst zo buiten het nestgebied en gaat het woongebied verkennen. Ook voor dit woongebied geldt dat de oudere honden er voor zullen zorgen dat dit een veilig gebied is. Vijanden zijn in principe verjaagd zodat hier veilig gewoond en gespeeld kan worden De periode dat de hond hier indrukken opdoet, noemen we nog steeds de eerste socialisatie-periode.

Wanneer de pups een week of 12 zijn, zullen ze zich steeds meer bewust worden van het feit dat ze een onderdeel vormen van een roedel waarin je moet leren om met elkaar om te gaan. Pups gaan in toenemende mate dingen uitproberen bij de moeder hond maar ook vooral bij elkaar. Deze periode noemen we de tweede socialisatie-periode: Pups leren door ervaring hoe ze sociaal met elkaar moeten omgaan en welke dingen wel en niet worden geaccepteerd.

Wanneer een pup 3-4 maanden is (afhankelijk van het karakter van de hond), zal hij zich ook gaan bewegen buiten het woongebied van de roedel. In dit gebied is het zaak om goed op je hoede te zijn. Voor een hond is het logisch dat alles wat hij hier wel tegenkomt maar in zijn woongebied nooit is tegen gekomen, dus geen onderdeel vormt van de veilige dingen in het leven. Voor een hond betekent dit dat wat er in dit gebied rond loopt, òf gezien met worden als prooi waarop dus gejaagd kan worden, òf gezien moet worden als vijand!

Hoe zit dit nu bij een hond die niet in de natuur opgroeit, maar in huis? De manier van socialisatie bij honden in de natuur of honden die in huis worden geboren verschilt niet echt van elkaar! Ook de huishond kent nog steeds zijn eerste en tweede socialisatieperiode. Daarom is het dus van belang dat ook een huishond in de periode vanaf circa 4 weken, zoveel mogelijk leert welke dingen bij zijn dagelijks leven en bij zijn woonomgeving horen, en dus veilig zijn. Een jonge pup moet dus kennis maken met andere honden, allerlei huiselijke en buitengeluiden, wandelen in het donker, de stofzuiger, stadsgeluiden etc. etc.

Wanneer een pup in zijn eerste socialisatie-periode veel te geïsoleerd en impulsarm opgroeit, is de kans groot dat hij later opgroeit tot een onzekere en/of agressieve hond! Dat is ook heel verklaarbaar: Stel dat een pup in zijn eerste socialisatie-periode nooit andere honden heeft gezien (andere dan zijn nestgenoten). Vervolgens gaat de pup naar zijn nieuwe baas en die gaat voor het eerst met hem wandelen. De kans is groot dat de pup gezien zijn ontwikkeling dan denkt dat hij terechtkomt in het territorium/jachtgebied. Maar dat betekent dat alles wat hij tegenkomt dus vijanden zijn die hij of moet beschouwen als prooi, of voor moet uitkijken omdat ze hem als prooi kunnen beschouwen. Zo'n pup kan dus al heel snel opgroeien tot een hond die bang is voor nadere honden of juist agressief reageert op andere honden.

En zoals gezegd, deze eerste socialisatie-periode begint al vanaf circa 4 weken, dus bij de fokker! Een goede fokker zal daarom hier aandacht aan besteden en de pup in de gelegenheid stellen om de benodigde indrukken op te doen. Gelukkig is het niet zo dat iedere pup die bij de fokker opgroeid zonder goede eerste socialisatie uiteindelijk als onzekere en bange hond door het leven zal gaan, maar de pup begint bij de nieuwe baas wel met een duidelijk achterstand!

De kans op problemen met een pup zijn ook groter wanneer een pup bij het opgroeien niet of te weinig de kans heeft gehad om te socialiseren met andere honden en/of pups (anderen dan de nestgenoten). Zo'n pup leert dus niet (vroeg genoeg) hoe hij moet omgaan met andere honden en welke dingen door andere honden wel of niet worden geaccepteerd. Het gevolg is dat de hond niet de omgangsregels kent die tussen honden worden gehanteerd en dus zeer regelmatig in conflict zal komen met andere honden!